تحلیل الگوی تمرکز خدمات شهری و آثار زیست محیطی آن در شهر تهران

Authors

  • حسین منصوریان دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران
  • فرانک سیف‌الدینی دانشگاه تهران ، دانشیار دانشکدة جغرافیا
Abstract:

توسعة پایدار شهری مبین ایجاد تعادل بین توسعه فیزیکی نواحی شهری، برابری در فرصت‌های شغلی، مسکن، خدمات اساسی، زیرساخت‌های اجتماعی، حمل و نقل و کیفیت محیط در نواحی شهری است. افزایش سریع جمعیت شهری و به تبع آن توسعه نواحی پیرامونی و توزیع نابرابر خدمات عمومی در شهرهای بزرگ کشورهای در حال توسعة نگرانی‌های فزاینده‌ای را در مورد آثار زیست محیطی گسترش بی‌رویة شهری برانگیخته است. در این راستا، این مقاله ارتباط بین گسترش بی‌رویة شهری، الگوی توزیع خدمات عمومی و کیفیت محیط را در شهر تهران مورد بررسی قرار می‌دهد. با استفاده از تصویر ماهواره‌ای ETM+ و داده‌های شهری، شاخص دسترسی به خدمات عمومی و شاخص‌های مربوط به کیفیت محیط شامل آلودگی هوا، پوشش گیاهی، دمای سطح زمین و آلودگی صوتی استخراج شده است. تحلیل مکانی الگوی توزیع خدمات شهری براساس آماره موران و آماره حاکی از تمرکز معنادار خدمات در مرکز شهر و رابطة معنادار آن با شاخص‌های زیست محیطی است. به عبارت دیگر قطبی‌گرایی خدماتی در مرکز شهر تهران، مشکلات زیست محیطی گوناگونی را برای نواحی مرکزی شهر به همراه داشته است. تحلیل مکانی شاخص‌های زیست محیطی نیز وجود خوشه‌های مکانی معنادار نامطلوب را در نواحی مرکزی شهر تهران مورد تأیید قرار می‌دهد. نتایج این مطالعه می‌تواند به سیاستگزاران و تصمیم‌گیرندگان شهری در ایجاد و اجرای سیاست‌های خاص به منظور اصلاح یا جلوگیری از آثار زیست محیطی گسترش بی‌رویه شهر کمک کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

الگوی مسائل اصلی بهبود بهره‌وری کارکنان شهرداری تهران (مورد مطالعه: معاونت خدمات شهری و محیط زیست)

در محیط­های بسیار رقابتی و پویای امروزین ارتقای بهره‌وری جزو اصلی‌ترین پیش‌نیازهای بقای سازمان ها به شمار می‌رود. از این رو به‌کارگیری کارای منابع برای تحقق اهداف و نتایج مورد انتظار سازمان وظیفه اصلی مدیران به شمار می‌رود و یکی از مهم‌ترین الزامات ارتقای بهره‌وری پایدار، شناسایی و بهسازی چالش‌ها و مسائل موثر و مرتبط با بهره‌وری در سازمان است. از این­رو، در این پژوهش الگویی از مسائل اصلی بهبود ...

full text

حمل و نقل شهری، اثرات و راهکارهای زیست محیطی آن

مسئله آلودگی در شهرهای امروز یکی از مهم تری مسائل شهرهاست که حمل و نقل شهری نقش به سزایی در آن دارد. در این تحقیق سعی شده است تا با شیوه اسنادی ـ تحلیلی به بررسی تاثیر انواع آلودگی های ناشی از حمل و نقل بر انسان اشاره و راه کارهایی را برای کاهش و برطرف کردن این اثرات ارائه شود. شیوه های پیشنهاد شده به گونه ای است که هر یک باید با توجه به عوامل محیطی، فرهنگی، تاریخی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی شهر...

full text

بررسی و تحلیل توزیع عادلانه خدمات شهری و الگوی پراکنش فضایی آنها در شهر همدان

برنامه ریزی شهری از آنجایی که با تخصیص و توزیع منابع کمیاب در بین مکان های مختلف شهر در ارتباط است، متکی بودن آن به معیاری همچون عدالت اجتماعی ضروری تلقی می شود، زیرا در غیر این صورت می تواند به برخورداری برخی از مکان ها نسبت به سایر مکان ها در شهر منجر گردد. از این منظر، نقطه اشتراک برنامه ریزی شهری و عدالت اجتماعی در شهر، عدالت توزیعی است. اساس توزیع عادلانه خدمات شهری نیز توجه به دو معیار قا...

full text

تحلیل و بازشناسی رفتارهای زیست محیطی شهری (مطالعه موردی: شهر اصفهان، سال 1391)

 محیط زیست شهری مانند همه محیط‌هایی که زندگی در آنها جریان دارد در فعالیت‌های انسان تاثیر گذاشته و از آن متاثر می‌گردد و به دلیل شمار جمعیت زیادی که در آن درگیرند این تاثیر متقابل اگر مخرب باشد فجایع زیست محیطی به بار خواهد آورد. رفتار شهروندان در برخورد با محیط زیست اطرافشان عامل مهمی در کاهش مخاطرات زیست محیطی در حیات شهری است. بدیهی است که عوامل متعددی می‌تواند بر یک رفتار خاص تأثیر بگذارد، ...

full text

بررسی و تحلیل اثرات زیست محیطی گسترش پراکنده شهری نمونه موردی: شهر هادیشهر

    در دهه­های اخیر شهر­ها به شکلی بی‌برنامه‌ای رشد کرده‌اند و محدوده­های  شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده و یا توسعه آنها در قطعاتی مجزا، بدون برنامه ریزی، جسته و گریخته بوده است، این معضل به الگوی گسترش یا پراکنش افقی شهری(Sprawl) معروف گردیده و به موازات این الگوی گسترش شهری، اراضی کشاورزی پیرامون با تغییر کاربری مواجه شده­اند. شهر هادیشهر که یکی از شهر های استان آذربا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 37  issue 60

pages  53- 64

publication date 2012-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023